Mudanya ve Mudanya Mütareke Evi Müzesi

Mudanya çok sevimli ve tarihimizde önemli bir yeri olan şirin bir sahil kasabası. Özellikle havaların ısınmaya başladığı bu günlerde hafta sonu yeni bir yer görmek isteyenler için  Trilye ve Cumalıkızık'a yakınlığıyla ideal yerlerden biri. (Trilye 11 km. Cumalıkızık ise 41 km. Bursa'ya uzaklığı ise sadece 29 km). Öğrencilik yıllarımızda tarih derslerinde öğrendiğimiz "Mudanya Mütarekesi" ve imzalandığı ev burayı önemli bir tarihi yer haline getiriyor.

Mudanya'nın tarihi

Yapılan araştırmalara gore Mudanya’nın tarihi milattan önce 7. yüzyıla dayanıyor. İlk adının Myrleia olduğu bilinen Mudanya, 12 İyon şehir devletinden olan, Kolofonlular tarafından kurulmuş.

Myrleia, İ.Ö. 3. yüzyıl başlarında Bithynia Kralı Prusias ile Makedonya Kralı Philippos ile birlikte ele geçirilerek yakıp, yıkılmış. Myrleia’nın yerine yeni bir kent kurulmuş ve Pilippos’un kızı olan Apame’nin adıyla “Apameia” olarak adlandırılmış. Roma İmparatorluğu’nun da Anadolu’daki ilk Roma kolonisi Apameia olmuş. Dördüncü Haçlı Seferi sırasında (1204) Haçlılar Marmara kıyılarına ve o arada Mudanya dolaylarına da egemen olup, kesin olarak bilinmeyen bir nedenle kenti “Montaneia” diye adlandırdılar. Bu adın Latincede “dağ” anlamına gelen “mons”dan türetildiği, dolayısıyla dağlık yöre, dağ ülkesi demek olduğu öne sürüldü. Bu dönemde Mudanya’ya verilen bir başka ad veya “Montaneia” adının daha değişik bir söylenişi de “Moutagnac” olmuştur. Kentin çağdaş adının bu son dönemlerden türeyerek Mudanya olduğu düşünülüyor.

Osmanlı Dönemi ve yakın tarih

Mudanya, 1321 yılında Orhangazi tarafından fethedilerek Osmanlı topraklarına katıldı. Bir süre önemini yitirerek, Bursa’nın iskelesi olma konumunu Kurşunlu’ya kaptırmışsa da daha sonra yeniden önem kazandı. Özellikle 19. yüzyıldan itibaren Bursa ve çevresinde gelişen ham ipek üretiminin ihraç iskelesi olarak Mudanya, daha da ilgi topladı. Bu gelişme sürecinde 1873-1874’lerde Mudanya- Bursa arasında demiryolu ulaşımının sağlanmasında zorunluluğu doğru bir amaçla hazırlanan bir dar hat projesinin uygulanması işi, bir Fransız şirketine verildi. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde Mudanya özellikle dünyaca ünlü zeytini, zeytinyağının yanı sıra bir ticaret limanı olarak önem kazandı. 1920 yılında Mudanya İngilizler tarafından işgal edildi. İngilizler bir süre sonra, yerlerini Yunanlılara bıraktılar. Kent düşman işgali altında iki yıldan uzun süre kaldıktan sonra 12 Eylül 1922 günü Halit Paşa komutasındaki Kocaeli Grubu Birlikleri tarafından kurtarıldı. Mudanya yakın tarihimizde 3-11 Ekim 1922 günleri arasında yapılan Mudanya Mütarekesi nedeniyle önemli bir yer tutuyor.

Mudanya Mütareke Evi

Mudanya Mütarekesi (Mudanya Ateşkes Antlaşması 11 Ekim 1922)

Mudanya Mütarekesi, Kurtuluş Savaşı'nın akeri safhasını bitiren antlaşmadır. 

Büyük taaruzdan sonra telaşa düşen İngilizlerin isteği üzerine Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalandı (11 Ekim 1922). Görüşmelere İngiltere, Fransa, İtalya ve Türkiyekatılmış, Yunan temsilcileri görüşmelere katılmamıştır.

Konferansa TBMM adına İsmet Paşa katılmıştır. Mudanya Ateşkesi ile Kurtuluş savaşınınaskeri safhası sona ermiş, politik safhası başlamıştır. Doğu Trakya ve İstanbul savaş yapılmadan kurtarılmıştır. Meriç Nehri Yunanistan ile aramızda sınır olarak kabul edilmiştir. İstanbul’un TBMM’ye devredilmesiyle Osmanlı Devleti hukuken sona ermiştir.

Anadolu projesinde başarılı olamaması üzerine İngiltere de Lloyd George hükümeti düşmüştür. Yunanlıların Megalo idea (Büyük Yunanistan) düşüncesi tarihe gömülmüştür. Mondros Ateşkes Antlaşması geçerli bir belge olmaktan çıkmıştır.    

Mudanya Mütarekesi Evi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'nin siyasi alanda kazandığı ilk başarısının göstergesi olan Mudanya Mütarekesi bu evde imzalanmıştır.

Mudanya merkezinde bulunan ev 19,yy’da yapılmıştır. Rus asıllı Aleksandr Ganyanof'a ait olan ev, daha sonra Mudanyalı iş adamı Hayri İpar tarafından satın alınarak onarılmış ve 1937 yılında Mudanya Belediyesi'ne bağlı müze olarak açılmıştır. 1959 yılında ise Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne devredilmiştir.

Bodrum ve çatı katının dışında iki katlı olan ahşap evin birinci katında Mütareke'nin imzalandığı salon ve İsmet Paşa'nın çalışma odası, üst katta, İsmet Paşa ve yaverlerinin yatak odaları yer almaktadır. Mütareke döneminin eşyalarının korunduğu bu evde ayrıca o döneme ait fotoğraflar ve belgeler sergilenmektedir.

Uzun süre yenileme çalışmaları nedeniyle kapalı olan Mudanya Mütareke Evi Müzesi, Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliğiyle restore edilerek eski ihtişamına kavuşturulmuştur. Müze Evi, Mudanya Mütarekesi’nin 92. yıldönümü kutlamaları haftasında 10 Ekim 2014 tarihinde yeni yüzüyle tekrar ziyarete açılmıştır.

Mudanya'da başka neler yapılır?

Mudanya’nın en güzel yerlerinden birisi de Halitpaşa Mahallesi. Rum mahallesi ya da Girit Mahallesi olarak da geçiyor. Mütareke Evi de bu mahallede. Mahalle İtalyan mühendis Piçiretu tarafından planlanmış. Lozan sonrası mübadele zamanı Rumlar buradan göçünce, yerine Girit’ten gelen Türkler yerleşmiş. Eski konakları ve evleriyle görülmeye değer güzellikte bir yer.

Bunun dışında sahilde bulunan cafe ve restoranlarda denizin keyfini çıkarabilir, deniz ürünleri seviyorsanız güzel bir yemek yiyebilirsiniz. Mudanya Kent Müzesi olan Tahir Paşa Konağını da rum mahallesinde ziyaret edebilirsiniz...